Idealisten gevraagd

Soms lijkt het wel of ik nog in het stenen tijdperk leef. Ik dacht bijvoorbeeld dat het bij alle politieke partijen dringen is om een mooi plaatsje bovenaan de lijst. Dat kandidaten staan te springen om gekozen te worden voor iets dat ze als een nuttige en eervolle functie zien. Maar voor de gemeentelijke politiek geldt dat niet meer. Onlangs kwam het bericht dat de SP in Brielle er mee gaat stoppen. Ik dacht: vals gerucht, misverstand of zoiets. Het is hier bepaald geen splinterpartijtje, hoeveel zetels hebben ze ook alweer? Vijf!

En toch is het waar: de partij doet niet mee aan de komende verkiezingen want de afdeling kan niet voldoende geschikte kandidaten vinden om een goede en representatieve lijst op te stellen en heeft te weinig actieve leden voor de overige functies en taken. Hoe kan dat? Is er iets geks aan de hand in Brielle?

Misschien is het wel gek, maar niet speciaal iets Briels. Overal in Nederland haken kandidaten af. En niet alleen van eendagspartijtjes. In Hardinxveld-Giessendam hebben zowel de PvdA als de VVD de handdoek in de ring gegooid wegens gebrek aan belangstelling. Wie had zoiets ooit kunnen denken? Een serieus probleem, noem het gerust een bedreiging van de democratie.

Het Sociaal en Cultureel Planbureau meldt dat raadsleden overal in Nederland tijd tekort komen om hun werk te doen. Het gaat niet alleen om kleine gemeenten. Sinds 2015 heeft het rijk belangrijke taken overgeheveld naar de gemeenten. Nieuwe materie die voor extra werkdruk zorgt. Daarbij is het de bedoeling dat je dit werk naast je eigen baan doet. Op papier kost het zo'n anderhalve dag per week, maar in de praktijk is het meer. Dat maakt het slecht te combineren. Er staat een vergoeding tegenover, maar voor veel hoger opgeleiden is het financieel onaantrekkelijk. Die vergoeding moet dus omhoog volgens politicoloog Chris Aalberts van de Erasmus Universiteit. Misschien heeft hij gelijk en is de beloning te laag, maar het lijkt me sterk dat alleen een financiële impuls het probleem zal oplossen.

Waar zijn de ouderwetse idealisten gebleven? Waarschijnlijk oververmoeid geraakt van hun ondankbare taak. De mondige burger is niet snel tevreden, volksvertegenwoordigers krijgen meer kritiek dan vroeger. Ze krijgen zelfs te maken met serieuze bedreigingen.

Het gevoel van saamhorigheid wordt minder. We doen allemaal wat vandaag de dag van overheidswege van ons verlangd wordt: hard werken, langer werken, goed voor onszelf zorgen, proberen zoveel en zolang mogelijk jezelf te redden. Dan blijft er weinig tijd en energie over om je in te zetten voor de gemeenschap.

Heb ik ongelijk? U bent nog wel zo'n idealist die de maatschappij wil verbeteren? Dat hoeft niet per se in een politieke functie. Vele organisaties zitten te springen om bestuursleden en andere vrijwilligers. Neem eens een kijkje op de vacaturebank. U ziet: de nood is hoog.