Auschwitz-Birkenau. Foto: Auschwitz.org.
Auschwitz-Birkenau. Foto: Auschwitz.org.

75 jaar bevrijding: Nooit meer Auschwitz

Algemeen 518 keer gelezen

Hitler was nog maar net aan de macht toen de eerste bordjes verschenen, waarmee Joden geweerd werden uit openbare ruimten.

Er kwamen beroepsverboden en huwelijkswetten werden aangepast. Zo werd in 1935 in de Neurenberger wetten vastgelegd dat Joden niet meer mochten trouwen met niet-Joden. Dit ter bescherming van Duits bloed en Duitse eer. Ook werd Joden hun burgerrechten afgenomen. Veel Duitse Joden emigreerden, anderen werden opgepakt en naar werkkampen gestuurd; de latere vernietigingskampen.

Kristallnacht
In de nacht van 9 op 10 november 1938 vond de Kristallnacht plaats. Meer dan 7000 Joodse winkels in Duitsland, Oostenrijk en Sudetenland werden vernield, 1000 tot 2000 synagogen werden verwoest en 96 Joden werden op straat vermoord. Naar schatting 30.000 Joden werden naar concentratiekampen afgevoerd. Deze enorme uitbarsting van Jodenhaat kwam nadat een Joodse jongen in Parijs een Duitse diplomaat had doodgeschoten. Volgens Goebels was dit een teken van een internationale samenzwering van de Joden tegen het Duitse Rijk.

Het Germaanse ras
In september 1939 werden in Warschau de daar wonende Joden in een ghetto bijeengedreven. Op een later moment werden ze afgevoerd naar de diverse kampen. In 1942 werd er gesproken over de definitieve oplossing voor het Jodenvraagstuk. De nazileiders besloten dat de 10 miljoen Europese Joden systematisch omgebracht moesten worden. Heydrich en Himmler moesten de opdracht uit gaan voeren. Naast de Joden werd besloten dat Roma, Sinti, homoseksuelen, Jehova's en anderen die volgens de ideeën van Hitler ongewenst waren, hetzelfde lot moesten ondergaan. De zg. Volksgemeinschaft moest bestaan uit mensen met een gemeenschappelijke geschiedenis en toekomst, mensen met dezelfde bloedlijnen als hun voorouders die hem ter zijde moesten staan bij de uitvoering van zijn ambities. Volgens de nazi-ideologie bestonden er verschillende rassen. Het Germaanse of Arische ras was superieur boven de Joodse en Slavische rassen. In 1942 werden de Neurenberger wetten ook in Nederland ingevoerd.

Namenmonument
Circa zes miljoen mensen zijn omgebracht in de diverse concentratie- en vernietigingskampen. Van de 140.000 Joden die in 1940 in Nederland woonden, hebben er 102.000 de oorlog niet overleefd. De namen van deze slachtoffers worden vermeld in het Holocaust Namenmonument dat in Amsterdam wordt gerealiseerd. Ook de namen van de 20 Sinti en Roma die de oorlog niet overleefd hebben worden hier genoemd.

Auschwitz
Het was de bedoeling van het nazi-regime om de sporen van de vernietigingskampen uit te wissen. Dat lukte met een aantal Poolse kampen, maar niet met Auschwitz-Birkenau. Dit kamp staat bekend als grootste concentratie- en vernietigingskamp van Nazi-Duitsland en nog altijd zijn de sporen zichtbaar van de misdaden die daar gepleegd zijn. Op 27 januari 1945 werd het kamp bevrijd door het Sovjetleger. Naar aanleiding van een resolutie van de Verenigde Naties is deze datum in 2015 uitgeroepen tot Internationale Herdenkingsdag voor de Holocaust. Over de hele wereld worden op die datum slachtoffers van de Holocaust en andere genocides herdacht. In Auschwitz zelf zijn bij de jaarlijkse herdenking veel oud-gevangenen en Holocaust-overlevenden aanwezig. Ook in Nederland vindt de Auschwitz herdenking plaats en wel in het Wertheimpark in Amsterdam. Hier ligt het spiegelmonument 'Nooit Meer Auschwitz' van Jan Wolkers. Een monument bestaande uit gebroken spiegels waarin de lucht wordt gereflecteerd. Onder de spiegels ligt een urn gevuld met as afkomstig uit Auschwitz. Zeven jaar na de bevrijding van het kamp organiseerde de Poolse regering een herdenking waarbij ook een delegatie van Auschwitz overlevenden aanwezig was. Alle delegaties vulden toen een urn met as. Deze as is de enige stoffelijke herinnering aan de slachtoffers. Dit jaar vond de herdenking plaats op 26 januari, volgend jaar is dat op 31 januari.

Stuur jouw foto
Mail de redactie
Meld een correctie

Uit de krant