Vliegwiel van de lokale democratie

Ruim 18 jaar geleden werd in de lokale democratie het dualisme ingevoerd. Dat was de grootste aanpassing van de Gemeentewet in anderhalve eeuw. Aanpassingen die we nu volstrekt normaal vinden, maar die toen een schok in gemeenteland teweegbrachten. De grootste verandering was dat vanaf de raadsverkiezingen in 2002 er een knip werd gezet in de verantwoordelijkheden tussen het college van B&W en de gemeenteraad. Zoals dat in de landelijke politiek ook al was gerealiseerd tussen de ministerraad en de Tweede en Eerste Kamer. Het college van B&W regeert, de raad controleert en stelt de kaders van het beleid vast. De gemeenteraad vormt bovendien de volksvertegenwoordiging en is de schakel tussen kiezers en het gemeentebestuur.

Volstrekt logisch toch? Toch was er in het begin veel verzet en kostte het nieuwe, dualistische systeem de nodige aanpassingstijd. Wethouders konden maar slecht wennen aan het idee dat ze geen zeggenschap meer hadden over hun fracties. Raden die dachten dat zij het voortaan allemaal konden bepalen, soms zelfs op de stoel van het college wilden zitten. In plaats van dualisme werd er spottend over ‘duellisme’ gesproken. Menig wethouder sneuvelde voortijdig, later ook steeds meer burgemeesters. En menig fractie scheurde uiteen tot meerdere splinters. Of dit de gewenste uitkomst was van de bedoeling de lokale politiek te vitaliseren, kun je je afvragen.

Dat het met vallen en opstaan uiteindelijk toch is gelukt de lokale politiek volwassener te maken, is voor een belangrijk deel te danken aan de raadsgriffier. Zeg maar de ambtelijk secretaris van de gemeenteraad. De raadsgriffier kwam in 2002 ook als nieuwe figuur in de Gemeentewet terecht. Hij ondersteunt en adviseert met zijn griffiemedewerkers de raadsfracties en de burgemeester als raadsvoorzitter. En hij bewaakt samen met de gemeentesecretaris dat de kwaliteit en logistiek van het stukkenverkeer en de communicatie tussen raad en college op orde blijven. Een onmisbaar vliegwiel van de lokale democratie aldus.
Deze week neemt raadsgriffier Leo van Steijn afscheid van de Brielse gemeenteraad. Hij heeft de Brielse raad sinds 2011 op een bijzonder goede en plezierige manier ondersteund. En als onderdeel van de driehoek burgemeester – gemeentesecretaris – griffier was hij immer een constructieve meedenker. Zonder de belangen van zijn bazen, de raadsleden, uit het oog te verliezen. Als raadsgriffier heeft hij hiermee zonder meer een grote bijdrage aan de kwaliteit en sfeer in de Brielse lokale politiek geleverd. Daar heeft de hele gemeente profijt van gehad. Het pensioen is hem daarom van harte gegund!