Monumenten bij de Noordpoort
Algemeen 408 keer gelezenMet alle aandacht voor de bouw van een houten replica op de fundamenten van de Noordpoort, zouden we bijna vergeten dat er ter plaatse al sinds 1922 een monument staat. Destijds werden de restanten van de historische Noordpoort blootgelegd, na eeuwen verborgen te zijn geweest onder de grond die was gebruikt om Bastion IX op te werpen.
De restanten bleven net lang genoeg in zicht om tijdens het bezoek van koningin Wilhelmina in 1922 te tonen en werden daarna weer veilig toegedekt. Ter plaatse, precies op de plaats waar de poort in 1572 gerammeid was en de Geuzen de stad binnen trokken, werd een stenen zuil opgericht met twee tekstplaten die herinnerden aan het gebeuren in 1572 en aan de onthulling in 1922. Het was een bescheiden monument, passend bij de omgeving dat toen nog militair terrein was. In 1949 werden de wallen opengesteld voor het publiek (en schapen!) en werden plannen gesmeed om naast het monument ook de restanten van de poort te laten zien. Het oorspronkelijke monument moest daarvoor wijken; de tekstplaten werden verplaatst naar een muurtje dat bovenop de fundamenten werd opgemetseld: het tweede monument.
Evenals het eerste monument was dit eigendom van het Rijk; de gemeente was echter verantwoordelijk voor het onderhoud. Bij het opgraven van de benodigde stenen, zo’n 500 was voldoende, werd even verderop bij toeval een min of meer complete walmuur ontdekt. In de jaren ’70 werd ook dit monument afgebroken en werden de oude tekstplaten verplaatst naar de andere zijde van de poort: het derde monument. Ik ben benieuwd of de borden voor 2022 nogmaals verplaatst gaan worden. Anderzijds: de tekst is natuurlijk allang niet meer van toepassing, maar dat is voor de kniesoor die ik soms wel kan zijn.
Aart van der Houwen (aa.vander houwen@streekarchiefvp.nl)
