Alleen 70-plussers kunnen briefstemmen

De Partij voor de Dieren vordert in kort geding dat de Staat briefstemmen bij de komende Tweede Kamerverkiezingen mogelijk maakt voor alle kiezers, in ieder geval voor alle kiezers die extra kwetsbaar zijn voor het coronavirus. De voorzieningenrechter heeft die vordering afgewezen. 

Tijdelijke wet verkiezingen covid-19
Op 17 maart 2021 zullen de Tweede Kamerverkiezingen plaatsvinden. De maatregel om (alleen) voor 70-plussers briefstemmen mogelijk te maken is vastgelegd in de Tijdelijke wet verkiezingen covid-19. Die wet is door zowel de Tweede Kamer als de Eerste Kamer met een ruime meerderheid aangenomen.

Geen bevel tot wetgeving
De voorzieningenrechter kan de Staat niet voorschrijven de wettelijke maatregel van briefstemmen voor 70-plussers uit te breiden naar andere kiezers. Dat zou neerkomen op een bevel tot het maken van wetgeving en zo’n opdracht aan de wetgever mag de rechter niet geven. Daarom heeft de rechter alleen beoordeeld of de maatregel voor het briefstemmen geoorloofd is zoals die nu luidt. Dat is het geval.

Uitoefenen kiesrecht
Alle kiesgerechtigden kunnen hun stem in een stemlokaal uitbrengen. De Staat heeft zich ingespannen het stemmen op de stembureaus veilig te laten verlopen en extra mogelijkheden gecreëerd voor alle kiezers om hun stem uit te brengen. Kiezers kunnen vervroegd stemmen, op 15 en 16 maart, op verschillende locaties. Verder is de mogelijkheid om bij volmacht te stemmen uitgebreid van twee naar drie volmachtstemmen per persoon.

Onderscheid gerechtvaardigd
De Partij voor de Dieren verwijt de Staat met de maatregel onderscheid te maken tussen 70-plussers en andere mensen die extra kwetsbaar zijn voor het coronavirus: mensen jonger dan 70 jaar met ‘onderliggende ziektes’. Die laatste groep is moeilijk te identificeren. Daarom is het onderscheid dat de Staat maakt gerechtvaardigd. De Kiesraad heeft wel aanbevolen om briefstemmen, maar dan op aanvraag, mogelijk te maken voor alle kiezers, maar de Staat heeft goede redenen om dat advies niet te volgen. Het geven van de mogelijkheid tot briefstemmen voor alle kiezers is niet haalbaar binnen de termijnen van de Kieswet.

Kiezersgedrag niet meegewogen
De Partij voor de Dieren vindt dat zij meer dan andere politieke partijen wordt benadeeld door de ingevoerde maatregel. De voorzieningenrechter oordeelt daarover dat de Staat terecht de mogelijke gevolgen van voorgenomen maatregelen op het kiezersgedrag niet meeweegt bij zijn keuze. Het is dus ook terecht dat De Staat hiernaar geen onderzoek heeft gedaan.