Afbeelding
Column

Martelaren en helden

Algemeen 185 keer gelezen

“Ja, er is iets hoogers dan de held; dat is de martelaar”, sprak de katholieke voorman Dr. Schaepman in 1902 bij de onthulling van een standbeeld van bisschop Hamer, nabij het Keizer Karelplein in Nijmegen. Bisschop Hamer werd als missionaris in China op gruwelijke wijze vermoord, vanwege zijn geloof. Vandaar dat standbeeld in die toen nog bijna volledig katholieke stad. Toen ik dit las moest ik vanzelfsprekend onmiddellijk denken aan de Brielse martelaren, maar evenzeer aan de Brielse helden. Die Brielse martelaren zijn natuurlijk de Martelaren van Gorcum, de 19 geestelijken die op 9 juli 1572 door de watergeuzen werden vermoord. Maar die watergeuzen worden gezien als onze helden, die immers Brielle ingenomen hadden en daarmee het zaadje legden voor de bevrijding en onafhankelijkheid van het gebied dat later Nederland werd. Het begin van onze natievorming. Hoezo dus, martelaren verheffen boven helden?

Het geeft aan hoe ingewikkeld de geschiedenis soms in elkaar zit. Want bepaalt de bril waarmee je kijkt niet hoe je gebeurtenissen beoordeelt? Tot ver in de 20e eeuw waren protestanten en katholieken bepaald niet elkaars vrienden, ook al werkten hun politieke partijen als confessioneel blok goed samen in hun afkeer van het liberale of socialistische gedachtengoed. De katholieke emancipatie die in de tweede helft van de 19e eeuw begon, werd door de protestanten en andersdenkenden aanvankelijk met argusogen bekeken. De beoogde glorievolle nationale herdenking van 300 jaar bevrijding van Brielle in 1872 liep door die twisten zelfs behoorlijke schade op. En het kwam voor dat de jaarlijkse processie voor de verering van de Martelaren van Gorcum door protestanten met stenen bekogeld werd.

Gelukkig zijn deze taferelen over en is er tussen katholieken en protestanten geen sprake meer van vijandigheid. De geloofsverschillen zijn er nog, maar het onderscheid wordt minder scherp beleefd. Dat is wellicht het gevolg van de ontkerkelijking vanaf de jaren ‘60 van de vorige eeuw, maar zeker ook omdat begrip en verdraagzaamheid zijn toegenomen. Ik juich die sterk verbeterde betrekkingen zeer toe. Gelukkig draagt ook de gemeente Brielle er een steentje aan bij. De komende tijd wordt de Geuzen- en Martelarenroute in Brielle aangelegd, die in 2022 gereed zal zijn. Een in en naast de straten gemarkeerde route tussen het 1 April bastion en de Bedevaartkerk. Het brengt de helden en de martelaren bij en naast elkaar en erkent hun gelijkwaardigheid voor de geschiedenis van onze vestingstad. Bevrijders én martelaren verdienen ons respect. Strijden en sterven voor vrijheid of voor het geloof, daar past geen hiërarchie in.

Stuur jouw foto
Mail de redactie
Meld een correctie

Uit de krant