Geuzenmisbruik

Hebben de geuzen voor niets gestreden? Dat vraagt de PVV zich af. Binnenkort wordt Brielle samengevoegd met Hellevoetsluis en Westvoorne. Slecht idee volgens de PVV. Was de vrijheidsstrijd voor niets?

Dat is een interessante vraag. Wat zouden Bloys van Treslong en Lumey van deze samenvoeging gevonden hebben? Als ze geweten hadden dat 450 jaar na hun actie Den Briel in handen zou vallen van twee buurgemeenten? Zouden ze dan tegen elkaar gezegd hebben: ‘Weet je wat? Dit wordt allemaal moeite voor niks. In de toekomst maken ze er hier toch een potje van. Laten we gewoon gauw lekker doorvaren naar Maassluis.’

Die goeie ouwe geuzen kun je altijd voor je karretje spannen als er iets gebeurt wat je niet aanstaat. Dan zeg je dat je een gebrek aan vrijheid ervaart. En zij waren immers vrijheidsstrijders?

Watergeuzen waren zeerovers. Aan land vielen ze kleine kustdorpen aan om daar kerken te plunderen en pastoors te vermoorden. Ze verzetten zich tegen het (indertijd Spaanse) gezag en waren antikatholiek. Aanvankelijk hield iedereen graag afstand van dit gespuis. In 1572 moesten ze van koningin Elisabeth de Engelse havens verlaten. Er stak een storm op en de vloot dobberde toevallig richting Voorne. Daar aangekomen leek het de aanvoerders een goed idee om Den Briel in te nemen. Ze waren er nu immers toch.

Ze liepen het stadje zonder veel moeite naar binnen en daarna ging het pas echt los. De ene na de andere stad werd ingenomen. Er werd verkracht en brand gesticht. Toen Gorcum aan de beurt was, werden daar negentien priesters en lekenbroeders gevangen genomen en gefolterd. Ze werden meegevoerd naar Den Briel en daar opgehangen in een turfschuur, waarna hun lichamen werden verminkt. Andere priesters werden op de markt op de brandstapel gezet.

Maar aangezien overwinnaars altijd de goede partij zijn, werden de geuzen al tijdens de Tachtigjarige Oorlog als helden gezien. Daarna kregen ze snel een positief imago en stonden ze symbool voor verzet en vrijheid, vooral in de Tweede Wereld oorlog. Tegenwoordig spelen ze een hoofdrol in de 1-april viering van Brielle. Prima, want er leeft niemand meer die hierdoor gekwetst kan worden (hoewel sommige katholieken daar misschien toch anders over denken).

Nu hebben we over een paar maanden de vorming van Voorne aan Zee. Járen zijn eraan vooraf gegaan met allerlei intensieve, gecompliceerde besprekingen en samenwerkingsprocessen. En toen diende vorige week de PVV in de Eerste en Tweede Kamer een motie in met het voorstel om via een referendum de inwoners te vragen of zij de samenvoeging wel willen. Wat een timing. Niemand kan toch serieus menen dat wij als inwoners de verantwoordelijkheid zouden kunnen nemen om de samenvoeging alsnog af te wijzen?

Niet iedereen kan zich neerleggen bij besluiten die via onze parlementaire democratie genomen zijn. Toch is dat het systeem waarvoor de geuzen het allereerste fundament gelegd hebben.