Slotakkoord

De komende Tweede Kamerverkiezingen betekent weer afscheid nemen van diverse politici. Niets zo tragisch als vooraanstaande politici die niet weten wanneer ze op moeten houden. Dat is de rode draad van het boek Slotakkoord, over het einde van politici, dat onlangs verscheen. Ik mocht meekijken naar de boekpresentatie in perscentrum Nieuwspoort in Den Haag. Dat was hoogst vermakelijk. Bijna leedvermaak!!

Dat het vooral landelijke politici betreft is wel een beetje jammer. Op lokaal niveau hebben zich namelijk ook diverse koningsdrama’s afgespeeld. Een mooi voorbeeld was is de oerconservatieve burgemeester van Gorinchem, Ridder van Rappard, die na 32 jaar niet meer was herbenoemd. Hij richtte een eigen lokale partij op om zijn opvolger in de raad te kunnen bestrijden. Of de burgemeester van Smallingerland die door de politie in Zwolle werd opgepakt bij een vechtpartij na een bordeelbezoek. Hij vond zelf dat hij burgemeester kon blijven, maar toen iedereen hem ging mijden, was het toch echt afgelopen met zijn carrière. Deerniswekkende gevallen!

Ook met bestuurders die op lokaal niveau geweldig presteerden, maar overstapten naar de landelijke politiek, kon het verkeerd aflopen. Burgemeester André van der Louw van Rotterdam werd gevraagd minister te worden in een kabinet dat helaas na een jaar al uit elkaar viel. Hij werd nog wel KNVB-voorzitter, maar zijn politieke loopbaan was voorbij. Of Job Cohen, de gelauwerde burgemeester van Amsterdam. Toen hij politiek leider in de Tweede Kamer werd, bleek dat niet zijn biotoop te zijn. De glans was er snel af. Ivo Opstelten idem dito. Zijn hele leven een geprezen burgemeester, het laatst in Rotterdam. Toch koos hij in zijn nadagen voor een ministerschap. En we weten: hij struikelde over een niet meer te vinden bonnetje.

De omgekeerde weg was evenmin altijd succesvol. Voor oud-minister Hans Gruijters duurde het liefst vier jaar voordat hij weer een nieuwe baan vond. Het werd het burgemeesterschap van het toen nog weinig voorstellende Lelystad. Voor deze rasechte Amsterdammer werd het burgemeesterschap een jarenlange kwelling, mede door zijn kleptomane vrouw. Gerespecteerd verzetsman, bankier en Eerste Kamerlid Gijs van Hall, die in 1957 burgemeester werd van Amsterdam, begreep de nieuwe tijdgeest van de jaren ’60 niet. Hij werd oneervol door de ministerraad ontslagen nadat hij zelf weigerde ontslag te nemen.

Politiek is een mooi métier. Je kunt hoge toppen bereiken en diepe dalen. Als je die dalen niet tijdig ziet, kun je hard vallen. Maar je wordt dan nog wel lang in boeken en columns herinnerd.